Προπτυχιακές Σπουδές

Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης

Κοινωνικές και Πολιτισμικές Θεωρήσεις του Χώρου

Σκοπός του μαθήματος είναι η προσέγγιση, η κατανόηση και η κριτική ερμηνεία μιας ποικιλίας κοινωνικών και πολιτισμικών θεωρήσεων του χώρου, όπως αυτές έχουν αναπτυχθεί και συζητηθεί στα πεδία της κοινωνιολογίας του χώρου, των αστικών σπουδών και της μελέτης της πόλης (urban studies). Στο μάθημα αναλύεται ο χώρος και η πόλη μέσα από τις αμοιβαίες σχέσεις τους και τις διαντιδράσεις τους με την κοινωνία, με έμφαση στις ποικίλες και συχνά αλληλοτεμνόμενες κοινωνικές, πολιτισμικές, οικονομικές και πολιτικές τους διαστάσεις. 
Πιο συγκεκριμένα, στο μάθημα συζητούνται θέματα χωροκοινωνικού διαχωρισμού στον αστικό χώρο, από τη Σχολή του Σικάγου μέχρι και σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών αστικής ανάπτυξης των πόλεων της Νότιας Ευρώπης και ειδικά της Μεσογείου. Κεντρική θέση, επιπλέον, κατέχουν ζητήματα ένταξης στην πόλη και οικειοποίησης του χώρου σε συνθήκες μετανάστευσης και της πιο σύγχρονης προσφυγικής εγκατάστασης ειδικά από το 2015 έως σήμερα. Αναδύονται προβληματισμοί για το χωρικό ανήκειν σε συνθήκες κινητικότητας, θέματα συνύπαρξης και συνάντησης με τη διαφορά, ζητήματα χωροκοινωνικών ανισοτήτων, χωρικές διαδικασίες κατασκευής των «ξένων» καθώς και καθημερινού ρατσισμού στην πόλη. Στα θέματα αυτά κεντρική θέση έχουν ζητήματα ποικιλότητας, ετερότητας και ανισοτήτων, ειδικά γύρω από την φυλή και την εθνότητα, την τάξη, το φύλο, την ηλικία, και άλλες διαφορές. Επιπλέον, συζητούνται πτυχές του ζητήματος της κατοικίας και στέγασης και της σημασίας του για την παραγωγή του χώρου, τόσο ιστορικά όσο και σήμερα, μέσα από το παράδειγμα ελληνικών πόλεων, καθώς και επίκαιρα θέματα αναπλάσεων, εξευγενισμού και τουριστικοποίησης. Κεντρικά επίσης είναι ευρύτερα ζητήματα διεκδικήσεων για την παραγωγή του χώρου, κινημάτων πόλης και θεωρίες για το δικαίωμα στην πόλη. Τα θέματα που αναλύονται συνοδεύονται κάθε φορά από συγκεκριμένα παραδείγματα ή/και μελέτες περίπτωσης σε συγκεκριμένες πόλεις, με σκοπό τον συνδυασμού της θεωρίας με την ανάλυση της εμπειρικής πραγματικότητας. Οι διαλέξεις εμπλουτίζονται με ασκήσεις, αναγνώσεις «από κοινού», και συλλογικό κριτικό σχολιασμό διαφόρων πηγών.