Προπτυχιακές Σπουδές

Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης

Ζητήματα Ανθρωπογεωγραφίας και Έμφυλης Διαχείρισης του Χώρου

Το μάθημα εστιάζει σε ανθρωπογεωγραφικές προσεγγίσεις για τον χώρο με έμφαση σε ζητήματα φύλου και έμφυλης οργάνωσης, κατανόησης και διαχείρισης του χώρου, αντλώντας και από τα συγγενή πεδία της κοινωνιολογίας του χώρου, των αστικών σπουδών και της μελέτης της πόλης (urban studies). Αναλύονται οι τρόποι με τους οποίους ο χώρος εμπλέκεται στην κατασκευή και τη διαμόρφωση έμφυλων και άλλων κοινωνικών ταυτοτήτων, οι μορφές χωρικής οικειοποίησης από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες καθώς και οι τρόποι με τους οποίους ο χώρος επιδρά σε – και καθορίζει –έμφυλες και άλλες κοινωνικές σχέσεις. 
Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους διαφορετικές κοινωνικές ομάδες κατανέμονται στον χώρο και τον οικειοποιούνται, αντλώντας και από την ακαδημαϊκή συζήτηση για τον χωροκοινωνικό διαχωρισμό με έμφαση στις έμφυλες πτυχές του. Επιπλέον, αναλύεται η εξέλιξη της σκέψης για το φύλο και οι αλληλοτομίες της με την σκέψη για τον χώρο ως κοινωνικό προϊόν και παραγωγό. Αναλύονται θεωρίες για τον δημόσιο και ιδιωτικό χώρο και σφαίρα, οι «χωριστές σφαίρες» και χώροι παραγωγής & αναπαραγωγής, και η σημασία των ενδιάμεσων τόπων που αναδύονται πέρα από δίπολα. Αντλώντας από φεμινιστικές και μετα-αποικιακές προσεγγίσεις, ιδιαίτερη έμφαση αποδίδεται στη συγκρότηση έμφυλων ταυτοτήτων, μέσα από μια διαθεματική οπτική (intersectionality) και εξετάζονται οι διασταυρώσεις πολλαπλών αξόνων συγκρότησης ταυτoτήτων και εξουσίας, όπως το φύλο, η σεξουαλικότητα, η εθνότητα, η κοινωνική τάξη, η γλώσσα και η θρησκεία. Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην κατανόηση της κοινωνικής κατασκευής του χώρου και του τόπου, μέσα από την σημασία της μελέτης των έμφυλων καθημερινοτήτων και της ανοιχτής οπτικής για την προσέγγιση της κλίμακας.
Το μάθημα οργανώνεται σε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορά κυρίως θεωρητικές προσεγγίσεις ενώ η δεύτερη αφορά μεθοδολογίες μελέτης των αλληλοτομιών μεταξύ χώρου και φύλου. Στο πλαίσιο αυτό δίνεται έμφαση σε ποιοτικές μεθόδους έρευνας στην ανθρωπογεωγραφία, ιδιαίτερα στα μεθοδολογικά εργαλεία των ποιοτικών συνεντεύξεων και της έρευνας πεδίου, ενώ περιλαμβάνονται και σχετικά συλλογικά μεθοδολογικά εργαστήρια και επιτόπιες επισκέψεις στην πόλη.